Şah Sultan Türbesi Kitâbesi

Türbenin Kitabesi

Gevher-i sertâc-ı iffet zîb-ü fer-i sa’adet
Revnâk-ı ismetsaray-ı devlet rîn-ü mübîn
Şeh Selîm-ü saltanat-ı pîrâyenin hemşîresi
Şah Sultan binti merhum Mustafa hân-ı güzîn

Mihrişah kadın ki oldur maderi pür şefkati
İsmet-i nûruyla bulmuştu ziyâ rûy-i zemîn
Ânı Sultân Mustafâ ikinci kadın eyleyib
Devletinde görmüş idi rağbeti ol nâzenîn

Çıtdı elden ol hümâ uçtu fîrâ-zı sidreye
Girdi hayfa halk-ı âlem-i mâteme oldu hazîn
Kıldı efrâtı (ifrat) râiyet işte hakkı mâdere
Yapdı âlî türbe kabri üzre müstahkem-i metîn

Yapdı hem bir mekteb-i rânâ civâr-ı türbede
Halkı hüsn-ü âlem ârâsı eder hayret-i karîn
Şâd eder merhûmun rûhun çün savt-ı bülbülân
Dâim etfâl okudukca âna kur’an-ı mübîn

Gel du’a-yı hayra ağaz et gönül ihdâs ile
Hayr olan dâvâtı red etmez mûcib-ül sâ ile
Mihrişah kadın riyâz-ı Cennet edüb makarr
Cilvegâhı ola Yârab gülşen-i huld-i berin

Yazdı İhyâ hâme-i mu’ciz beyân bir beyt kim
Münderrecdir anda garra iki târih-i güzîn
Şah Sulân yapdı dürbe-i vâlâyı nev
Mihrişâh kadın adın ola bu me’vâ-yı berîn

Yesârîzâde Mustafa İzzet gafurleha

1215

Kitabenin anlamı:

Namusun baştacı ve mücevheri, saadetin süsü
Devletin masum güzelliği, dini aşşikar
Saltanatın süsü Şah Selim’in kız kadreşi
Merhum Mustafa Han’ın kızı Şan Sultan ki

Şefkatli annesi ki Mihrişah Kadındır
Masumiyeti ve nuruyla aydınlanmıştı yeryüzü
Onu Sultan Mustafa ikinci kadın olarak alıp
Sağlığında itibar görmüştü o nazlı

Elden çıktı o saadetli, uçtu yüksek makama
Halk ve alem üzüntüye girdi, hazin mateme tutuldu
Tüm halkı kapladı, işte anne hakkında
Mezarı üzerine sağlam ve korunaklı, büyük türbe yaptı

Hem de türbe civarında güzel bir okul da yaptı
Halkını şaşırtan güzelliklerle doldurur
Merhumun ruhunu bülbül gibi sesleriyle şad eder
Çocukları ona her zaman kuran okudukça

Gel gönül teslimiyetiyle hayırla duaya başla
Hayır için yapılan duaları reddetmez
Mihnişah Kadın Cennet çayırlarını mesken edip
Allahım, kutsal cennetin gül bahçesinin gelini olsun

İhya kalemiyle gerekli açıklamayı bir beyit ile yazdı
Onda açıkça iki güzel tarih vardır
Şah Sultan yeni yüce türbeyi yaptı
Bu yüce mekan Mihrişah Kadın’ın olsun

Affınıza sığınan Yesarizade Mustafa İzzet
1800

ŞAH SULTAN KÜLLİYESİ

Eyüp ilçesinde Zal Mahmud Paşa Camii'nin yanındadır. Türbe, sıbyan mektebi, sebil, çeşme ve hazîreden meydana gelen külliye Sultan Üçüncü Mustafa'nın kızı ve Sultan Üçüncü Selim'in ablası olan Şah Sultan tarafından yaptırılmış ve 1215 (1800) yılında tamamlanmıştır. Mimarı İbrahim Kâmil Ağa'dır. Külliyenin yerinde evvelce İskender Bey Mektebi bulunmaktaydı. Şah Sultan, kötü durumdaki mektebi ve bitişiğindeki Nafiz Feyzullah Efendizâde Hamid Molla Efendi Konağı'nı yıktırmış ve yerine külliyeyi inşa ettirmiştir.

Külliyenin cephesi doğu yönünde cadde üzerinde yer alır. Solda her iki yanında birer küçük çeşmesi olan türbe, türbenin sağında avlu kapısı ve en sağda üzerinde sıbyan mektebi bulunan sebil yer alır.

Şah Sultan Külliyesinin görünümü

Şah Sultan Türbesi

Avlu cephesinin en solundaki kesme taş örgülü, bir kapı ile dikdörtgen formlu, lokma demirli üç pencere açıklığına sahip bezemesiz bölüm dışında bütün cephe mermerdendir. Avlu kapısı yuvarlak kemerlidir. Kemer iki yanda, yüzeysel duvar payelerinin üstündeki kademeli profillerden meydana gelen başlıklara oturur. Kapının iki tarafından yüksek kaideler üzerindeki yalın başlıkları olan sütunçeler kapıya hareket kazandırır. Kapı üzerindeki altı satır halinde on iki beyitlik kitabe Yesârîzâde Mustafa İzzet Efendi'nin hattıyla yazılmıştır. Daha yukarıda kapının üstünü dalgalı bir saçak örter. Kapı dekoratif bir kilit taşına sahip bir kemerle avluya açılır. Kemerin üzerinde, "Cennet annelerin ayakları altındadır" hadisi yazılıdır. Cadde yönünde kapının her iki yanında madenî şebekeli, profil silmeli ve dalgalı hatlı kemerleri olan ikişer pencere bulunmaktadır. Benzerlerine sebilin sağında ve türbenin solundaki çeşmenin yanında rastlanır. Pencerelerin araları sathî duvar payeleri ve profilli yatay silmelerle hareketlendirilmiştir. Türbenin her iki yanındaki küçük çeşmeler birbirinin aynıdır. Üst kısımlarında iki satırlık kitabeleri, oval formlu küçük yalakları ve akant yapraklarıyla bezeli ayna taşları vardır. . .

Şah Sultan Külliyesinin diğer bir görünümü.

Şan Sultan sıbyan mektebi ve sebili.

 _______________________________________________________________________________________