Arap Camii, Âdile Sultan Şadırvanı Kitâbesi

Kitâbe

Devletde Mehmed Ali Paşa yegâne
Çok mensibi ihrâz ile buldu şeref-ü şân
Zarbhâne ve Tophâne ve mâbeyh-i müşîr
Serasker ve sadr oldu nice kere kapudân

Sehr eyledi zâtını hem şehinşâh-ı âlem
Buldu nice ikbâl ve nice ref’et unvân
Bir âsaf-ı memdûh ve diler idi ni çâre
Âher-i ânîde kıldı hebâ şîve-i devrân

Ol dâver-i zîşânı ehl-i gâib edince
Hâtıralarını kıldı elem sahr-ı perîşan
Rûhu içün ecr-ü hasenât etmeğe tahsil
Oldu harem-i muhteremi vâsıta-i cûyân

Yapdırdı bu sarnıc ile bu şadırvanı
Şâd oldu Arab Câmi-i semtindeki sükân
Su zahmeti çekmekde idi erdi refâha
Bâ-necîmle ahâli-i mahalle ile atşân

Hakîkî güzel hayr-ı azîm oldu yerinde
Şâmil eser-i lûtfu benî âdeme her ân
Hak yoluna bu âb-ı revân işte revândır
Alsun su tevzî edüb andan ehli îman

Gördükce cihan halkı ten’am bu eserder
Elbette hüdâ ecr-i cezîlin eder ihsân
Merhum olub mağfiret ver himmet vâsıl
Ser çeşme-i Kevser’den ola rûhi de reyyan

Hem zevce-i zîşânı o sultân-ı mükrrem
Çok hayra muvaffak ola durdukca bu ikvân
Hem duhter-i sa’id anteri ikbâl-ü şerifle
Âlemde bula iffet-ü ömr-ü firavun (feâvan)

Bu beyt ile atşanı senih eyleye tebşîr
Har mısrâ’ı târih-i itmâmın eder îlân
Buldu suyunu şadırvan oldu bak inşâ
Sarnıcı metîn kıldı binâ Âdile Sultan
1285

Kitâbenin Günümüz Türkçesi ile Anlamı:

Devletde Mehmed Ali Paşa tekdir
Mertebesini çok çalışarak buldu, şeref ve şanla
Darphane ve Tophane ve mabeyn dairesi müşiri
Ordu komutanı ve sadrazam oldu birçok kez kaptan

Uykusuz bıraktı kendisini hem alemin padişahı
Birçok yüksek mevkiye erişti ve birçok rütbe lütfedildi
Övülen bir vezir ve yiğit idi ne çare
Ziyan oldu hemen dünyanın sözü

O şanlı veziri kaybedince
Gönüllerini elem sardı uykuları perişan
Ruhu için sevap ve hayırlı işler yapmaya uğraşır
Oldu, saygıdeğer hanımı aracı arayarak

Yaptırdı bir sarnıç ile bu şadırvanı
Arap câmii semtinde oturanlar memnun oldu
Su zorluğu çekmekteydi, bolluğa ulaştı
Bütüm mahalle halkı ile susayanlar

Gerçekten büyük ve güzel bir hayır oldu yerinde
Lutf ettiği eser her an insan oğlunun hepsineydi
Bu akan su, işte Allah yolunda akandır
İman sahipleri ondan suyu dağıtıp alsın

Cihan halkı gördükçe bolluğu bu eserden
Elbette Allah bol bol sevabını bağışlar
Öldüğünde günahlarını bağışla, ulaşan himmetiyle
Kevser çeşmesinden ruhu da suya doysun

Hem şerefli hanımı o saygıdeğer sultanı
Bir çok hayırı başarsın durdukça bu alemler
Hem kızının mübarek talihi mutluluk ve yücelikle
Alemde sağlık bulsun ömrü inatla

Bu beyitle susamışı müjdelerek neşelendir
Her mısrası tamamlanma tarihini ilan eder
Buldu suyunu, bak şadırvan yaptı
Sarnıcı sağlam inşa etti Âdile Sultan

1868

 

Arap Camii, Âdile Sultan Şadırvanı

Arap Câmii 14 Temmuz 1807 günü oluşan bir yangında yanmış ve tekrar yenilenmiştir. 1868 yılında Âdil Sultan Mahmud Han hazretlerinin kızı Âdile Sultan tarafından güzel bir sarnıç yapıldığı gibi bir de şadırvanı yenilenmiş ve üzerine kitabesi yazılmıştır.

Sarnıcın üzerine aşağıdaki kitabe yazalmıştır:

Her mısrâ’ târih-i itmâmın eder îlân
Sarnıcı metîn kıldı binâ Âdile Sultan

Anlamı:

Her mısrası tamamlanma tarihini ilan eder
Sarnıcı sağlam olarak yaptırdı Âdile Sultan

Şadırvanı ilk yaptıran Sultan Manmut'un annesi Sâliha Sultan'dır. Şadırvanın ilk kitabesi ise aşağıdadır:

Didiler her biri tahsîn edüb târih-i etmâmın
Bu ahsen-i câmi-i tevsî kıldı valde sultan

1147

Anlamı:

Her birini beğenerek tamamlanmasına tarihini dediler
Bu su deposuyla câmiyi genişletti Valde Sultan

1734

.

Fotograflar: H.Veysel Güleryüz

 _______________________________________________________________________________________