Hacı Beşir Ağa Çeşmesi Kitâbesi

Menba'-ı cûd ü mekârim zir-i beyt-i kerîm
Çeşme sây-i südde-i dergâh-ı fahrü'l-mürselîn
Ya'ni kim Darü's-Sa'âde Ağası Hacı Beşir
Bu hayırlı çeşmeyi yapdırdı ol zât-ı güzîn
Dedi hâtîf mevkiin tahsin idüp târihini
Nûş kıl bu çeşme-i zîbâya gel mâ-i ma’in
1150 (M.1737)

Hacı Beşir Ağa Çeşmesi

Koca Mustafa Paşa Camii (Sümbül Efendi Camii) avlusundaki Hacı Beşir Ağa sütun çeşmesi.

Hacı Beşir Ağa İstanbul’da bir düzineye yakın çeşme yaptırmıştır. Bu çeşmeler içerisinde en küçüğü ve zarifi Koca Mustafa Paşa Camii’nin (Sümbül Efendi Camii) avlusunda bulunmaktadır. Çeşme bir sütun çceşmedir ve H.1150 (M.1737) yılında yapılmıştır. İstunbul’un artan nüfusu ve buna bağlı olarak artan su ihtiyacını mevcut su kaynakları karşılayamaz duruma geldiğinden yapılan çeşme sayısı hem azalmış ve hem de küçük boyutlara indirgenmiştir.
18. Yüzyıldan itibaren meydan çeşmelerinin fonksiyonlarına sahip olan ve zamanın teknik olanakları nedeniyle artık haznesi bulunan büyük çeşmeler yapılmamaya başlanmış ve yeni yepılan çeşmeler sütun şeklinde inşa edilmiştir. Bunların en ilginç ve zarif örneklerinden biri de Koca Mustafa Paşa Camii’ndeki Hacı Beşir Ağa Çeşmesi'dîr,
Hacı Beşir Ağa, zamanının entelektüel ve hayırsever bir kişisi idi. Cami, medreseler, sebiller ve çeşmeler gibi bir çok eserin bânîsi olan Hacı Beşir Ağa'nın yaptırdığı bu sütün çeşme yuvarlar mermerdendir. Üzerinde, üstü sivri basık kubbe görünümünde bir başlığı vardır. Lotus-palmet kornişin altında altı satırlık Şair Yahya’nın tarih düşürme manzumesi olan bir kitâbesi bulunmaktadır. Kitabenin altındaki küçük ayna taşı dikdörtgen çerçeve içinde dalgalı kaş-kemer motifi içinde bir çiçek motifi ile süslenmiştir ve teknesi yoktur.

  Hacı Beşir Ağa Çeşmesi'nin genel görünümü.::

 Çeşme kitâbesinin tarih düşürme beyiti.