Başkadın Meydan Çeşmesi
Üsküdar İmrahor Camii'nin önündeki Başkadın Çeşmesi.
1141 (1728): Üsküdar’da Ayazma Camii yakınında İmrahor Camii’nin önündeki meydanda bulunmaktadır. Çeşme, kesme taştan yapılmış ve bir yüzü mermerle kaplanmıştır. Üçer mısralı altı satıra yazılmış olan kitâbesi aşağıdaki beyitle son bulmakta ve tarih düşülmektedir:
Söyledi tarih-i itmamın onun kelk-i Nedim
«Başkadın bu ceşme-i vâlâyı icra eyledi»
1141 (M.1728)
Bânîsi Sultan Üçüncü Ahmed’in başkadınıdır. Kitâbenin metni müderris ve Mahmut Paşa’nın nâibi Nedim Ahmet Efendi’dir. Dîvan sahibi ve ünlü şairlerimizden olan ve Müneccimbaşı tarihini tercüme etmiş bulunan Nedim Ahmed Efendi, 1143 (M.1730) tarihinde vefat etmiştir.
Mir’ât-ı İstanbul’da, Başkadın Çeşmesi’nin bulunduğu Üsküdar’daki Mirahor semti ve çeşme ile ilgili olarak aşağıdaki bilgi bulunmaktadır:
2.40 Mirahor
Bu mahallede Sadrâzam Cağalazâde Sinan P aşa'nın mirahoru (mîr-âhûr=sarayın baş ahır müdürü) el-Hac Mehmed Ağa'nın bina-gerdesi (kurulmuş) olan cami-i şerif kâindir. Bânîsinin kabri malûm değildir. Camiin muslukları üzerinde yazılı olan tarih şudur:
Sâhibü'l-hayrât ve'l-basenât merhum ve mağfûr hâcegân-ı dîvân-ı hümâyûndan cennet-mekân Ahmed Rızâ Efendi'nin ve vezîr-i hümâyûn kalemi hûlefâsından Nâci Efendi'nin halîlesi cennet-mekân Ayşe Sıdîka Hanım ve akrabâ-yı taallûkâtlarının ruhları için el-fâtihâ 1228
Mukâbilinde Ayşe Sultan hazretlerinin dârül-kurrâsı vardır. Yine Ayşe Sultan hazretleri nâmına binâ edilmiş bir çeşme mevcud olup elyevm harâb ve susuzdur. Karşısında Mihrimâh Sultân'ın kârgir olarak binâ buyurmuş oldukları mektep kâindir. Mahalle-i mezkûrede Sakalar Çeşmesi denilmekle ma’rûf Sultân Ahmed Hân hazretlerinin 1141'de binâ ve inşâ etdirdiği bir çeşme ile 1299'da Rüstem Paşa tarafından yaptırılmış bir mekteb-i ibdidaî vardır.
Daha aşağısında bir bab-ı mevlevî zâviyesi mevcûd olup müteaddit hücreleri ve bir semâhânesi vardır. Alt tarafında bir kaç mezarı hâvî bir türbe ile bu türbede medfûn olan zevâtdan tekkede ilk post-nişîn olan Halil Nûman Dede Efendi medfûndur.
Burada bulunan çeşme, Sultan Ahmed Hân hazretleri tarafından binâ ve ihyâ olunmuş ve 1224 senesi Baş Kadın Hazretleri tarafından ta’mîr ve tecdîd olunarak üzerine ebyât-ı âtiye nakş olunmuştur.
. _______________________________________________________________________________________
Bu bölümde çeşitli Osmanlı devri kitabelerinden örnekler sunulacaktır.
Bu kitabelerin bazılarının okunuşlarını da ayrıca vermekteyiz.
Hatalı okumalarımız olursa iletişim sayfamızdaki e-posta adresinden bilgi vermenizi önemli rica ederiz. Ayrıca, kitabelerin bulunduğu Osmanlı eseri hakkında da bilgiler verilecektir. Bu sayfamızda İstanbul'un kaybolan camileri hakkında da bilgiler vermekteyiz.
© 2011-2016 | H.Veysel Güleryüz