kitabeler.gif

Baskadin Kitabe.jpg

Başkadın Meydan Çeşmesi Kitâbesi


Hazret-i Sultân Ahmed Hân-ı gerdûn-mâye kim
Âlemi eltâf u ihsâniyle ihyâ eyledi
Fâtih-i İran Şeh-i devrân ki cûd-ü re'feti

Üsküdar'ı âb-ı şîrin ile îgnâ eyledi
Suyu başından edip icra o hâkân-ı kerîm
Ehl-i devlet ol sudan çok çeşme peydâ eyledi

Baş Kadın hazretleri dahi bu zîbâ çeşmeyi
Kendi eliyle yapıp bir hayr-ı vâlâ eyledi
Bu mahalle âb-ı sâfîye katı muhtâc idi

Hakk'a şükr olsun bu ba atşânı irvâ eyledi
Nûr-veş cârî olub bu âb-ı sâf u dil-pezîr
Teşnegânın dillerin eşvâka me’vâ eyledi

Hak ta'âlâ ol şehin ikbâlini efzûn ede
Kim der lûtfun cihân halkına me'vâ eyledi
Çeşmenin bânîsinin-dahî kıldı ömrün füzûn

Kim hulûs-ı kalb ile bu hayrı inşâ eyledi
Söyledi târih-i itmâmın ânın kelk-i Nedîm
Başkadın bu çeşme-i vâlâyı icrâ eyledi
1224

 

Fotograflar: H.Veysel Güleryüz

Başkadın Meydan Çeşmesi

 

Baskadin Cesme.jpg

Başkadın Meydan Çeşmesi

Baskadin Cesme ve Imrahor.jpg

Üsküdar İmrahor Camii'nin önündeki Başkadın Çeşmesi.

Başkadın Meydan Çeşmesi

  1141 (1728): Üsküdar’da Ayazma Camii yakınında İmrahor Camii’nin önündeki meydanda bulunmaktadır. Çeşme, kesme taştan yapılmış ve bir yüzü mermerle kaplanmıştır. Üçer mısralı altı satıra yazılmış olan kitâbesi aşağıdaki beyitle son bulmakta ve tarih düşülmektedir:
  Söyledi tarih-i itmamın onun kelk-i Nedim
  «Başkadın bu ceşme-i vâlâyı icra eyledi»
  1141 (M.1728)
  Bânîsi Sultan Üçüncü Ahmed’in başkadınıdır. Kitâbenin metni müderris ve Mahmut Paşa’nın nâibi Nedim Ahmet Efendi’dir. Dîvan sahibi ve ünlü şairlerimizden olan ve Müneccimbaşı tarihini tercüme etmiş bulunan Nedim Ahmed Efendi, 1143 (M.1730) tarihinde vefat etmiştir.

  Mir’ât-ı İstanbul’da, Başkadın Çeşmesi’nin bulunduğu Üsküdar’daki Mirahor semti ve çeşme ile ilgili olarak aşağıdaki bilgi bulunmaktadır:

                          Baskadin Mirat.jpg

  

  2.40 Mirahor
  Bu mahallede Sadrâzam Cağalazâde Sinan P  aşa'nın mirahoru (mîr-âhûr=sarayın baş ahır müdürü) el-Hac Mehmed Ağa'nın bina-gerdesi (kurulmuş) olan cami-i şerif kâindir. Bânîsinin kabri malûm değildir. Camiin muslukları üzerinde yazılı olan tarih şudur:
  Sâhibü'l-hayrât ve'l-basenât merhum ve mağfûr hâcegân-ı dîvân-ı hümâyûndan cennet-mekân Ahmed Rızâ Efendi'nin ve vezîr-i hümâyûn kalemi hûlefâsından Nâci Efendi'nin halîlesi cennet-mekân Ayşe Sıdîka Hanım ve akrabâ-yı taallûkâtlarının ruhları için el-fâtihâ 1228
   Mukâbilinde Ayşe Sultan hazretlerinin dârül-kurrâsı vardır. Yine Ayşe Sultan hazretleri nâmına binâ edilmiş bir çeşme mevcud olup elyevm harâb ve susuzdur. Karşısında Mihrimâh Sultân'ın kârgir olarak binâ buyurmuş oldukları mektep kâindir. Mahalle-i mezkûrede Sakalar Çeşmesi denilmekle ma’rûf Sultân Ahmed Hân hazretlerinin 1141'de binâ ve inşâ etdirdiği bir çeşme ile 1299'da Rüstem Paşa tarafından yaptırılmış bir mekteb-i ibdidaî vardır.
  Daha aşağısında bir bab-ı mevlevî zâviyesi mevcûd olup müteaddit hücreleri ve bir semâhânesi vardır. Alt tarafında bir kaç mezarı hâvî bir türbe ile bu türbede medfûn olan zevâtdan tekkede ilk post-nişîn olan Halil Nûman Dede Efendi medfûndur.
  Burada bulunan çeşme, Sultan Ahmed Hân hazretleri tarafından binâ ve ihyâ olunmuş ve 1224 senesi Baş Kadın Hazretleri tarafından ta’mîr ve tecdîd olunarak üzerine ebyât-ı âtiye nakş olunmuştur.

.    _______________________________________________________________________________________

   Kitabe 15

   Kitabe 14

   Kitabe 13

   Kitabe 12

   Kitabe 11

   Kitabe 10

   Kitabe 9

   Kitabe 8

   Kitase 7

   Kitabe 6

   Kitabe 5   

   Kitabe 4   

   Kitabe 3

   Kitabe 2

   Kitabe 1


vg_bilgisayarda.jpg

kitabeler_kucuk.gif

Bu bölümde çeşitli Osmanlı devri kitabelerinden örnekler sunulacaktır.
Bu kitabelerin bazılarının okunuşlarını da ayrıca vermekteyiz.
Hatalı okumalarımız olursa iletişim sayfamızdaki e-posta adresinden bilgi vermenizi önemli rica ederiz. Ayrıca, kitabelerin bulunduğu Osmanlı eseri hakkında da bilgiler verilecektir. Bu sayfamızda İstanbul'un kaybolan camileri hakkında da bilgiler vermekteyiz.


© 2011-2016 | H.Veysel Güleryüz