Mihrişah Vâlide Sultan Çeşmesi Kitâbesi

Çeşme Kitâbesi:

Cenâb-ı Vâlde Sultân hayr asar-ı zîşân kim
Rızâ-cûy-u Hudâ müstağrak-ı ihsânıdır ekvân
İnâyet menba-ı Sultân Selîm'e mehd-i ulyâdır

Aceb mi cûybâr-ı lûtfu olsa böyle bî-pâyân
Fuyûzât-ı hîmemdir muktezâ-yı meşreb-i sâfı
Hulûsyile eder icrâ-yı şükr-ü nîmet-i Yezdân

Sebîl-i hâkında ez-cümle edüb bu çeşmeyi bünyâd
Zülâl-ı cûdu kıldı teşnegânı te’mîne-i reyyân
Bu cây-ı behcet-efzâyı kılub cennet gibi şâdân

Sanırsın selsebîlin aynın etdi sû-be-sû cûyân
Sevâbın Fâtma Sultân'a ihdâ eyledi tâ kim
Kenâr-ı âb-ı Kevser’de ola etrâfa feyz-i efşân

O hürr-ü âyine hem-dem duhter-i pâkîzesi zîrâ
Henüz ma'sûm iken etmişdi azm-i Ravza-i Rıdvân
Revân etdi âna şîr-ü şeker-veş işte âb-ı saf

Ki cûş-u şefkatiyle rûh-u pâkin eyleye şâdân
Suyun âb-ı hayât-âsâ için ol çeşme-i feyzin
Olur böyle du'âsı hayrı icrâ eyleyüb şükrân

O cennetde safâsın bu devletde ola bâkî
Hudâ Sultan Selîm'e eyleye hem ömr-ü Hızr ihsân
İki târîh yazdım Vehbiyâ bir beyt-i dil-cûda

Safâ ile akar su gibi ezber etmeğe şâyân
Revândır Fâtmâ Sultân ruhuna o âb-ü-sâf
Bu aynı etdi cârî bahr-ü cûd-ü Vâlide Sultân
1206

 

Kitâbenin Günümüz Türkçesi ile Anlamı:

Vâlide Sultan cenapları ki hayır eserleri ile ün salmış ki
Allah’ı razı etmek için, varlıkları ihsana gark ola
Lütuf kaynağı Sultan Selim’in annesidir

Herkese akar su lutf etse mi böyle sınırsız
Saf temiz huyu bol yardım yapmak ister
Gönülden Allah’ın nimetlerine şükr eder

Hayrâtı olarak özellikle bu çeşmeyi yaparak
Cömertçe, temiz suyla susamışları suya doyurdu
Buranın güzelliğini arttırıp Cennet gibi bahtiyar etti

Sebilin tıpkı her taraftan aktığını sanırsın
Sevabını Fatma Sultan’a hediye etti o ki
Çevreye feyz dağıtan Kevser suyunun kenarında sanırsın

Çünkü o aynada her zaman temiz kız kardeşi
Henüz masumken Cennet’e gitmeye azmetmişti
Akıttı ona süt ve şeker gibi işte saf suyu

Ki coşan şefkatiyle temiz ruhunu şad eylesin
O bereketli çeşmenin âb-ı hayata benzeyen suyunu içen
Hayırı yapana şükran ederek böyle duası olur

O Cennet’te neşe bulsun, bu devlette kalıcı olsun
Allah, Sultan Selim’e Hızır ömrü ihsan iylesin
İki tarih yazdım yâ Vehbi ikisi taze bir beyit ise gönülden

Gönül şenliği ile akar su gibi ezberlemeye yakışır
Fatma Sultan’ın akandır ruhuna o saf su
Vâlide Sultan’ın deniz gibi cömertliği bu eseri yaptı
1793

 

Çeşmenin üç ayrı görünümü.

Mihrişah Vâlide Sultan Çeşmesi

Üsküdar’da Karacaahmet, Aşçıbaşı Mehmetağa yakınındaki iki yolun kavşak noktasında bulunmaktadır. Mermerden yapılmıştır. Ayna taşı Türk Rokoko kabartma süslemelidir. Dört ince sütün üzerine çıkma bir kornişle oturtulan ve bir saçakla yağmurdan koruma altına alınan üçer mısralı sekiz satıra kazınmış talik yazılı kitâbesi Sünbülzade Vehbi’nindir ve şu kıta ile sonlandırılmaktadır:
Hudâ Sultan Selim’e eyleye ömr-ü Hızır ihsân
İki tarih yazdım Vehbiyâ bir beyt-i dilcûda
Safa ile akar (su gibi ezber etmeye şâyân)
1206 (1791 M.)
«Bu aynı etti cârî bahr-î cûd-i Vâlide Sultân»
1206 (1791 M.)

Küçüksu'daki Mihrişah Vâlide Sultan Camisi.

Üçüncü mısrada parantezle ayrılan kısım 30 eksiğiyle 1176 tutmaktadır. Son mısra tamamdır. Yaptıran Sultan Üçüncü Selim’in annesi ve Sultan Üçüncü Mustafa’nın eşi Mihrişah Vâlide Sultan’dır. 1220 (1805 M.) yılında ölmüş ve Eyüp’te Bostan iskelesindeki türbesine gömülmüştür.

Halıcıoğlu'ndaki Kumbarahane Camisi.

Hayırsever, iyilik yapan ve bağışlama arzusunda idi. Haliç, Halıcıoğlu’ndaki Kumbarahane (*) camisi, Mihrişah Vâlide Sultan adına yapılmıştır. Mihrişah Vâlide Sultan’ın Küçüksu’da, Küçüksu namazgahının içinde dört yüzlü bir çeşmesi ile bir de camisi vardır. Bunlardan başka, Eyüp’de türbe, hazîre, imaret (aşhane), okul, sebil ve çeşmelerden oluşan bir külliyesi vardır.

(*) Kumbarahane: Kumbara denilen mermi yapılan fabrika. Kumbara ile atış yapan topu kullanan askerler kışlası, humbarahâne.

Küçüksu'daki Mihrişah Vâlide Sultan çeşmesi.

Eyüp'deki Mihrişah Vâlide Sultan külliyesi.

 _______________________________________________________________________________________