Silahtar Mustafa Ağa Meydan Çeşmesi Kitâbesi

Kitabe:

Ol silâhdâr-ı şeh-i hurşîd fer
Ya'nî kim sâhib-kemâl-i nîk-hû
Kodu şehr-i Üsküdar'a bir eser
Eyledi böyle sevâba cüst-ü-cû
Ayn-ı sâkî remz edüb gûyâ ki der

Âb-ı sâfı nûş edersen gel berû
Teşnegân-ı Kerbelâ'nın yâdına
Hâli-rûh-u Hüseyin aşkına su
Der zamîrî hâl ile târîh içün
Çeşmesâr-ı Mustafâ’dan akdı su
1094

Anlamı:

Güneş gibi ateşli o silahtar
Yani o güzel huylu olgun
Üsküdar şehrine bir eser yaptı
Böylece sevab için araştırdı
Su kaynağını işaretleyip, diyelim ki

Saf suyu içersen gel buraya
Susamışa Kerbelâ’yı hatırlatmaya
Hüseyin’in ruh hali aşkına su
Zamirî bu durum için tarihini söyler
Mustafa’nın çeşmesinden aktı su
1682

Silahtar Mustafa Ağa Meydan Çeşmesi

Silahtar (*) Mustafa Ağa Çeşmesi, Üsküdar, Salacaktaki Fatih Camisi yakınında bulunmaktadır. Çeşme 1682 yılında Sultan Mustafa Han hazretlerinin silahtarı olan Mustafa Ağa tarafından yapılmıştır.

(*) Silahtar: Osmanlılar döneminde padişah, sadrazam, vezir gibi devlet büyüklerinin silâhlarına bakan ve koruyan kimse.

Türk klâsik mimarlığı üslûbunda, mermerle kaplanmıştır. Kemeri renkli ve beyaz taşlarla yapılmıştır. İki tarafında birer motif süsü, üzerinde kitâbe taşı vardır. Üsküdarlı Zamîrî Mustata Efendı’ye ait beş beyitlik kitabesi şu tarih beyitiyle bitmektedir:

Der Zamîrî hâl ile târih içün
«Çesmesâr-ı Mustafa'dan akdı su»
1094 (1682 M.)

Zamîrî Dîvan kâtiplerindendi. Sonra tezkerecilik yapmıştır. Ölümü 1105 (1693) tarihindedir.
Çeşmeyi yaptıran (Küçük Sipahi) takma adıyla bilinen Mustafa Paşadır. Enderun’dan yetişip silâhtar olmştur. 1091 (1680) yılında vezirlikle Kaptan-ı Deryâ’lığa (**) tâyin edilmiş ve üç buçuk yıl görev yapmıştır. 1103 (1691) de İstanbul kaymakamı olmuştur. 1105 (1693 M.) tarihinde ölmüştür. Devlet işlerinde başarılı ve doğru sözlü bir kimseydi.

(**) Kaptan-ı Deryâ: Osmanlıda, bahriye nâzırı. Deniz kuvvetleri komutanı.

Çeşmenin sağ tarafındaki diğer küçük çeşme.

Fotograflar: H.Veysel Güleryüz

 _______________________________________________________________________________________