SELÂMİ ÇEŞME NAMAZGÂHI VE ÇEŞMESİ

Bağdat Caddes'ndeki Selâmi Çeşme namazgâhı çeşmesi.

  İstanbul - Şam - Bağdad kervan yolunun önemli menzillerinden birisi de, Selâmi Çeşme'de bulunmaktaydı.
Namazgâhın mihrap taşı Selâmi Çeşme camisinin kıble duvarında bulunmaktadır. Prof.Dr.Bedîi N. Şehsuvaroğlu, günümüze kadar gelebilmiş olan mihrap taşının, bir mezar taşını andırdığını kaydetmektedır. Ayrıca çok zengin barok süsleme ile yüzeyi kapanmış olan taş üzerinde, sülüs yazı ile
  “Hüve'l-bâkî
  “Külle mâ dehale aleyhâ Zekeriye'l-mihrâbe”
  âyeti ile birlikte H. 1194 (1780) tarihi okunmaktadır.
  Türkçesi:
  "Zekeriya, onun bulunduğu bölmeye her girişinde"

Selâmi Çeşme namazgâhının kıble taşı.

  Namazgâh çeşmesi ise Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün mülkiyetinde bulunmakta ve Bağdat caddesi üzerinde Feneryolu ile Çiftehavuzlar arasında yeralmaktadır.

Namazgâhın

Çeşmenin yandan görünümü.

  ÇEŞME VE NAMAZGÂH

  Selâmi Çeşme, Bağdat Caddesinin genişletilmesi ve diğer imar faaliyeteri nedeniyle günümüzde yok olan namazgâhlardan günümüze kadar gelebilmiş olan birkaç tanesinden biridir.
  Cadde genişletilirken çeşme taşı ve yalağı bulunduğu yerden alınarak, caddenin karşısına monte edilerek kurtarılmıştır. Namazgâhın mihrap taş da korunarak son bir onarımla Şelamiçeşme Camisinîn musalla avlusu duvarına konmuştur. Namazgâhın yerinde ise bugün benzin istasyonu bulunmaktadır.
  Namazgâh ve Çeşmesi, 1800 yılında Şûhi Kadın tarafından, daha önce burada bulunan bir çeşmelin yerine yaptırılmıştır. Çeşmenin kitabesinden edindiğimiz bilgiye göre 1330’Iu yılların sonuna doğru Sultan İkinci Mahnıud'un emriyle onanlmıştır. Çeşmenin üstündeki tuğra da Sultar İkinci Mahmud'a aittir. Üzerinde “Sultan Mahnrud bin Abdülhamd” yazılıdır.
  Bu çeşme Sultan İkinci Mahmud’un tuğrasının bulunduğu ikinci Kadıköy çeşmesidir. Bunlardan ilki, daha önce gördüğümüz “Derbendî Namazgâh ve çeşkesi” olan, 1831 yılında Sultan İkinci Mahmud’un yaptırdığı Bostancı Köprusü’ıün yanındaki çeşmedir.

Ayna taşı ve üzerindeki kitâbeler.

  Çeşme mermerden yapılmıştır. Üç yalaklı ve lülelidir. Çeşmenin yanlarında bulunan iki yalagının taşıınma sırasında üstü kapatılmıştır.
  Ayna taşı üzerinde kitâbeler vardır. Üzerine yine mermerden kabartma bir taç oturtularak geniş ve süslü bir mezar taşı şekli oluşturulmuştur. Arkasındaki teras aynı zamanda namazgahtır.
  Çeşmenin ilk tamirine ilişkin Ziver tarafından yazılmış olan kitâbe söyledir;
  İffet-ü Kethüda-yi Şûhi Kadın Hazretleri
  Bak huİusi kalb ile bu hayrı ihya eyledi
  Nüş edene hayât olsun gel iç âbı zülalden
  Şifa olsun gel âb iç çeşme-i musafâdân
  1215 (1800)
  Bu tamir, Sultan İkinci Mahmud’un hazinedar ustalarından Şuhi kadınındır.

  Tarih mısrası aşağıdadır:

Her iki tamir kitabesi.

İkinci tamir kitabesinin tarih mısraları aşağıdadır:

Çeşmenin diğer bir görünümü..

Çeşmenin 1940'lardaki görünümü.

   Sultan İkinci Mahmud'un yaptırdığı diğer tamire ait kitâbe ise aşağıdadır;
  Zülâl-i ayn-ı şevket Han Mahmud-üs şiyem hakka
  Bütün atşan-ı âb-ı cûdin irvâ kıldı lûtfiyle
  Revân oldukda şevketle bu suya cûyi bâr-âsa
  Bu vîran ceşme-sar ihyâsın îmâr kıldı lutfiyle
  Hazinedar Usta hazretine eyleyüb fermân
  O bânû-yu samimi hayra igra kıldı lûtfiyle
  O bânû-yi kerem-ver sayesinde ol şehinşahın
  Yapup bu çeşme-sârı suyun icrâ kıldı lûtfiyle
  Zamân-ı haşre dek cuş aver olsun feyz-i şevkatle
  O şehinşah dünvayı ihya kıldı lûtfiyfe
  Kalemden resme pâş oldukda Zîver cevherîn târih
  Tabîb Usta zülâl-ı hayri icrâ kıldı lûtfiyle
  1254 (1838-39}
  Müfid Ekdal tarafından yazılmış olan “Bizans Monopolünde İlk Türk Köyü Kadıköy” isimli kitabında ikinci kitabeye tarih düşüren şair Ziver'in, Ahmet Sadık Ziiver Paşa olduğu Belirtilmektedir.
  Kitâbelerin günümüz Türkçe açıklamaları ise şöyledir:
  Harem kethüdası namus örneği Şuhi Kadın hazretleri kalp temızliğiyie buradaki eski hayrı yenıiden ihya etti. Her içen hayat bulsun sen de gel iç bu temiz sudan. Suyu tertemiz bu çeşmeden şlfa niyetine sen de iç
1215 (1800)
  Diğer kitâbe:
  Yüce Sultan Mahmud Han Tanrı'ya kulluk için bu temiz çeşmeyi yaptırdı. Bütün susayanlara bu güzel suyu lütfedip akıttı. Bu güzel su onun yüceliği sayesinde akıtıldı, Bu yıkık çeşmenin yeniden canlanması için Haznedar Usta’ya emretti. O iyilik sever güzel kadın da iyilikten geri kalmayarak ve pâdişâhın sayesinde çeşmeyi yaptırdı ve suyunu akıttı, Dileyelim kıyamete kadar coşarak bol bol aksın ve yüce padişahın dünyayı nasi ihya kılağına bir örnek olsun. Ziver de tam bir tarihini yazdı: Tabib Usta zülâl-l hayrı icrâ kıldı lütfiyle (Haremin önde gelen cariyelerinden Tabib Usta bu hayırlı işi yaptırandır),
1254(1838-39)

  

________________________________________________________________________________________

İstanbul Namazgâhları-5

İstanbul Namazgâhları-4

İstanbul Namazgâhları-3

İstanbul Namazgâhları-2

İstanbul Namazgâhları-1

Yeni Cami Hünkâr Kasrı

Cami Alemleri

Sadaka Taşları

Eb-ced Hesabı ve Tarih Düşürme

Sıbyan Mektebleri

Tarihte İstanbul Depremleri (Bölüm 3)

Tarihte İstanbul Depremleri (Bölüm 2)

Tarihte İstanbul Depremleri (Bölüm 1)

Elektronik Dünyazı Yazıları için aşağıdaki linklere tıklayabilirsiniz.

Sitemizde yer alan "Elektronik Böcek" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.

Sitemizde yer alan "Sivrisinek Kovucu" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.

Sitemizde yer alan "LED Süsleri" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.

Sitemizde yer ayan "LED'lerle İki Devre" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.

Sitemizde yer ayan "LED'li Göstergeler" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.

©2011- 2016 | H.Veysel Güleryüz