Kervan Yolu üzerinde bir namazgâh ve çeşmesi (Melling). Kaynak:Türk Sanatı Tarihi : Prof. Dr. Celâl Esat Arseven, Maarif Vekâleti Yayınları,
Kadırga Parkındaki Esmâ Sultan çeşmeli namazgâhı.
Esmâ Sultan namazgâhı çeşmesi, günümüzde Kadırga Parkı olarak kullanılan ve eski adıyla Cinci meydanında yer almaktadır. En son yapılan restorasyonlarından sonra, günümüze en iyi şekilde gelebilen namazgâhların başında yer almaktadır.
Esmâ Sultan namazgâhının yakından görünümü.
Namazgâhın bânîsi olan Esmâ Saltan, Sultan Üçüncü Ahmed'in kızı, Sultan Üçüncü Mustafa ile Birinci Abdülhamid'in kızkardeşidir ve tarihe «Büyük Esmâ Sultan» adıyla geçmiştir.
Esmâ Sultan, iki kez Sadrâzam olan Muhsinzâde Mehmed Paşa'nın da hanımıdır ve zenginliği ile tanınmıştır. Çok sayıda özel mülkü, gelir getiren bağ, bahçe, ekilebilen toprağı, gelirleri, kendisine verilmiş emlâk ve arâzîleri vardı.
Esmâ Sultan H.1138’de doğmuştur. Muhsinzâde Mehmed Paşa'nın ölümünden sonra, Eyüp'deki yalısında yaşamış ve H.1202 tarihinde ölmüştür. Vasiyeti gereğince kocasının Eyüp’deki kabrinin yanına gömülmüştür.
Namazgâhın arkadan görünümü.
ÇEŞME VE NAMAZGÂH
Çeşme ve namazgâh, Esmâ Sultan tarafından ölen kocası Muhsinzade Mehmed Paşa'nın ruhunu şâd etmek için vakfedilmiştir.
H.1193 (M.1779) olan yapıldığı tarih ise, kardeşi Birinci Abdülhamid'in padişahlığı zamanına rastlamaktadır. Namazgâh 6,18x7,98 metrelik bir alan üzerinde 6,60 metre yüksekliğindedir.
Doğu ve batı yönlerindeki birer çeşmesi bulunan yapının üst katı namazgâh olarak düzenlenmiştir. Üst kattaki bu namazgâha yapının kuzey tarafındaki 19 basamaklı bir merdivenle çıkılmaktadır.
Namazgâhın çevresinde 76cm. yüksekliğinde küfeki taşından inşa edilmiş bir korkuluk vardır ve kıble yönünde küçük bir niş mihrab yer alır.
Çeşme tamamen beyaz mermerden inşa edilmiştir. Meydan çeşmesi görünümündeki namazgâhlı çeşme Barok üslubda inşa edilmiştir.
Arkadan diğer bir görünüm.
Doğu ve batı yönlerine yer alan çeşmelirin tekneleri dışarıya taşkındır. Çeşmenin dört köşesi sivri olmaması için pahlanmıştır.
Doğu ve batı cephelerinde dışa taşkın çeşmeli teknelerin (yalakların) üzerinde alçakta, kabartma akantus yaprakları bulunur. Ayna taşları kabartma tezyinatlı ve üzerlerinde altışar beyitlik birer kitâbe bulunur. Kitâbelerin altında akantus yaprakları, onun altında ise yonca benzeri bir kemer içinde ayna taşı yer almaktadır.
Kitâbeler, devrin şâirlerinden Tevfik Efendi'nindlr ve ünlü hattatlardan Mehmed Şevki Efendi tarafından yazılmıştır.
Batı yönündeki çeşmenin kitâbesi.
Batı yönündeki çeşme kitâbesinin tarih beyti:
Dîdi Tevfîk âbı nûş edüb atşâna târihin
«Bu zîbâ çeşmeden iç besmeleyle âfiyet bâda»
(1193 (1779 M.)
Doğu yönündeki çeşmenin kitâbesi.
Doğu yönündeki çeşme kitâbesinin tarih beyti;
Dîdi itmâmına Tevfik–i «du’a» gû târih
«Dilgûşâ kıldı bu nev çeşmeyi Esmâ Sultân»
(1193 (1779 M.)
(Gelecek yazı: İstanbul'un Namazgâhları-6
________________________________________________________________________________________
Eb-ced Hesabı ve Tarih Düşürme
Tarihte İstanbul Depremleri (Bölüm 3)
Tarihte İstanbul Depremleri (Bölüm 2)
Tarihte İstanbul Depremleri (Bölüm 1)
Elektronik Dünyazı Yazıları için aşağıdaki linklere tıklayabilirsiniz.
Sitemizde yer alan "Elektronik Böcek" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.
Sitemizde yer alan "Sivrisinek Kovucu" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.
Sitemizde yer alan "LED Süsleri" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.
Sitemizde yer ayan "LED'lerle İki Devre" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.
Sitemizde yer ayan "LED'li Göstergeler" yazısını görüntülemek için buraya tıklayın.
©2011- 2016 | H.Veysel Güleryüz
Bu bölüm çeşitli tarihi konulara yer verilecektir. İlk olarak zaman içerisinde bütün İstanbul'daki tarihi eserlin tahrib olmasına sebep olan "İstanbul Depremleri" yazısı verilmektedir.
© 2011-2016 | H.Veysel Güleryüz